Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA), Kooperatif Kültürel Miras Platformu'nu ve iş birliğinin nesiller boyunca kültürü, eğitimi ve geçim kaynaklarını nasıl şekillendirdiğini gösteren ilk Dünya Haritası'nı resmen başlattı. Brezilya Dışişleri Bakanlığı'nın merkezi ve Oscar Niemeyer'in mimari şaheseri olan Brasília'daki Itamaraty Sarayı'nda düzenlenen bir törenle tanıtılan platform, kooperatif hareketinin yaşayan kültürel mirasını koruma ve kutlama yolunda küçük ama tarihi bir adım niteliğindedir. Ülkelerin kooperatifçilik konusundaki tarihi miras özelliği taşıyan bilgi ve belgelerini gösteren müzeler ve mekânlarını tanıtmakta ve korunması yönünde farkındalık çalışmalarına katkı vermektedir.
Toplantıda ICA Başkanı Ariel Guarco, "Kooperatifler sadece işletmeler değil; aynı zamanda kültür, tarih ve kimliğin taşıyıcılarıdır," dedi. "Bu küresel harita ile iş birliğini insanlığın ortak mirası olarak kutluyor, insanları ve toplulukları dayanışma ve öz yardım yoluyla birbirine bağlıyoruz."dedi.
2025'in ilk Kooperatif Mirası Haritalama çalışmasında Rochdale'deki (İngiltere) modern kooperatifçiliğin doğduğu yer ve Nova Petrópolis'teki (Brezilya) Monumentoao Cooperativismo'dan Amul Süt Kooperatifi ve Verghese Kurien Müzesi'ne (Hindistan), Güney Kooperatifler Federasyonu'na (ABD), Moshi Kooperatif Üniversitesi'ne (Tanzanya) ve ILO Kooperatif, Sosyal ve Dayanışma Ekonomisi Birimi'ne (İsviçre) kadar tüm bölgelerden 25 ülkeden 31 kurucu miras alanını öne çıkarılmaktadır. Harita, ICA Küresel Ofisi ile yakın iş birliği içinde, ICA Üyeleri Brezilya Kooperatifler Örgütü (OCB) ve Hindistan Ulusal Kooperatif Geliştirme Kurumu (NCDC) ile birlikte oluşturulmuştur.
OCB Başkanı Márcio Lopes de Freitas, "Bu alanlar dayanışmanın canlı sınıfları, kooperatiflerin hem tarih hem de ufukta daha adil toplumlar inşa etmeye devam eden kültürel bir güç olduğunu gösteriyorlar." NCDC Genel Müdürü Pankaj Bansal (IAS), "NCDC'nin bu küresel platform ve web sitesini geliştirmede teknik alanda ortaklık kurarak, iş birliğinin zamansız mirasının tüm dünyayla paylaşılmasına ve sergilenmesine katkıda bulunduğunu paylaşmaktan mutluluk duyuyorum," dedi.
Etkinliğe, Brezilya Aile Çiftçiliği ve Tarım Ekolojisi Bakanı Vanderley Tiger, Dışişleri Bakan Vekili Büyükelçi Maria Laura de Rocha ve UNESCO Direktörlük Ofisi Özel Danışmanı Rodrigo Lima da dahil olmak üzere çok sayıda üst düzey yetkili katıldı.
ICA, tüm üye kuruluşları, kooperatif üst örgütlerini, araştırmacıları ve kooperatifçileri 2025 kooperatif mirası dünya haritasını incelemeye, bununla ilgili tüzük ve seçim kriterlerini incelemeye davet etmektedir. Ülkelerinde kooperatif kültürünü temsil eden yeni alanlar ve gelenekler aday göstermelerini beklemektedir. Bu konuda www.culturalheritage.coop/nominations adresinde açıktır. Tanınan adaylıklar ICA - CCH Etiketi alacak ve ICA'dan bir Tanınma Beyanı ile Küresel Harita'da yer alacaktır. Kooperatif Kültürel Miras girişimi, ICA Genel Direktörü Jeroen Douglas başkanlığında ve OCB Başkanı MárcioLopes de Freitas'ın danışmanlığında ICA Kooperatif Kültürel Miras Çalışma Grubu (CCH-WG) tarafından yönetilmektedir. Grup, Fas, Almanya, Nijerya, Hindistan, Japonya, Birleşik Krallık, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri'nden işbirlikçileri bir araya getirmektedir.
Bu çalışmaları sürdüren ICA, 2026'da yayınlanması öngörülen Somut Olmayan Kooperatif Mirası Listesi'nin (Somut Olmayan Kooperatif Mirası Listesi) yakında yayınlanacağını duyurdu. Bu liste, kooperatif kültürünü somutlaştıran sözlü gelenekler, uygulamalar ve ritüellerin bir kaydıdır. Bu sonraki aşama, kooperatif değerlerini geleceğe taşıyan yaşayan gelenekleri vurgulayarak fiziksel miras haritasını tamamlayacaktır. Ülkemizdeki tarihi kooperatif miras alanlarınında belirlenmesine ve tanıtılmasına ihtiyaç vardır.
Kaynak: ICA, https://www.culturalheritage.coop/
