İnternet ile gelişen yeni bir kooperatif türü

Platform Kooperatifçiliği

 

 

İnternet, sıradan kullanıcıların denetiminden kurtuluyor. İnternet teknolojileri, işyerlerimizi, ilişkilerimizi ve toplumlarımızı dönüştürüyor. Uber, Amazon ve Facebook gibi şirketler, ulaşım ve arama ve sosyal paylaşım gibi olgular gibi ekonominin hayati sektörlerini ele geçiriyor. İnternete güvenen hepimizin, günlük olarak bizi bilgilendiren platformlar üzerinde hemen hemen hiçbir kontrolümüz bulunmuyor.

 

 

Platform Kapitalizmi

 

Bu ana platform sahipleri tarafından elde edilen güç, onlara ve ortaklarının menfaatlerine ve çalışma hayatına yeniden düzenleme imkânı sağladı. "Bedava" hizmetler çoğu zaman, değerli kişisel bilgilerinizin bedeline mal oluyor ve kendi gizliliklerine değer veren kullanıcılar bu duruma zor müdahale edebiliyorlar.

 

İnsanların Uber veya Freelancer gibi dijital platformlarda yürüttükleri ücretli iş, bunların sahiplerinin kazançlarını 20. yüzyılın emek mücadeleleri ile kazanılanların yerini alıyor: işçiler "bağımsız müteahhitler" olarak yeniden sınıflandırılıyor ve böylece asgari ücret koruması, işsizlik yardımı ve toplu pazarlık ortadan kalkıyor. Platform yöneticileri, sadece teknoloji (işgücü değil) şirketleri olduklarını savunuyor; sitelerini kullanan işçilerden hiçbir sorumluluğu bulunmayan aracılar olarak söz ediyorlar. Girişim kapitalistlerinin "paylaşım ekonomisi" uygulamalarının arkasındaki kadife cepler, işçiler, kullanıcılar, çevre ve topluluklar üzerinde iyi kanıtlanmış olumsuz uzun vadeli etkilere rağmen "dünya çapında" hükümetlere "yenilikçi" uygulamalar için yer açmak amacıyla lobi yapmalarına izin veriyor. Aynı zamanda dijital ekonominin boşluklarında yararlanan bu yeni model, önemli ölçüde farklı etik ve finansal mantığı kullanıyor.

 

 

Platform Kooperatifçiliği

 

Platform kooperatifçiliği, daha adil bir iş geleceği yaratmayı amaçlayan, giderek gelişen bir uluslararası harekettir. Bu, sosyal adalet demektir ve sözün bittiği yerdir. Demokratik mülkiyet alanında kök salmış olan kooperatif ortakları, teknokratlar, sendikacılar ve serbest çalışanlar bu cazip paylaşım ekonomisine yakın gelecekte somut bir alternatif oluşturacaklar.

 

Web'in, önceki vaatlerini, protokolleri ve web sitelerinin merkeziyetçiliği konusunda söylediklerini iyi bilen platform kooperatifleri, düşük ve sınırlı gelirdeki hanelerin emek piyasalarının İnternet'e geçmesinden fayda sağlamalarına olanak vermeyi amaçlıyor. Toplumsal sorunların tek tıklamalı düzeltmelerine olan inancından uzak bir modeli gelişmekte olan İnternet teknolojileri ile zengin mirasa ve co-op değerlerine katarak insan merkezli yeniliği canlandırmaya hazırlanıyor.

 

 

Ekosistem

 

Bu girişimi destekleyen sayısız platform kooperatifleri ve girişimler son iki yılda hızla gelişti. Bu ekosistem, "paylaşım ekonomisi"nin uygulamalarına karşı çıkıyor ve çoğunlukla kadın düşmanı olan Silikon Vadisi'nin "her ne pahasına olursa olsun kazan" kültürüne meydan okuyor. Kooperatif platformu ekosistemi, alternatif finansman modelleri, hemşire, masaj terapisti ve temizlik işçileri için emek brokerliğinden, kooperatiflerin sahip oldukları çevrimiçi pazarlara ve hastalar için veri koruma platformlarına kadar uzanıyor.

 

Spekülatif yatırımcılara ait modeli hızlı bir şekilde yenilgiye uğratmayı çözüm olarak sunmaktan ziyade, zaten var olan başarılı platform kooperatifçiliğini bu örgütlere katılanların yaşamlarında anlamlı bir fark yaratmaya dönüştürüyor. Bu, insanların yaşamları boyunca üzerinde çalışabilecekleri bir projedir. Uber sürücüleri kendi taksi uygulamalarını tasarlayarak işbirliği yapıyorlar. Fotoğrafçılar, çalışmalarını sorumlu oldukları platformda uygun fiyatlarla sunmakta ve gazeteciler okuyucularının sahip olduğu haber portallarını zenginleştirmektedir. Yeni adem-i merkezileştirilmiş şebekeler, kişilerin şirket bulutuna (internet ağına) dayanmaksızın bilgilerini birbirleriyle paylaşmalarını sağlamaktadır.

 

 

Örnekler

 

İşte bazı örnekler:

 

Up & Go, yerel işçi kooperatiflerinin emekçileri için yardım isteyenler tarafından ev temizliği (ve yanında çocuk bakımı ve köpek gezdirme gibi) gibi profesyonel ev hizmetleri sunmaktadır. Up & Go, çalışanların gelirinin % 30'una tekabül eden muhtelif ev hizmetleri platformlarının aksine platformu korumak için yalnızca% 5 ücret talep ediyor.

 

Benzer şekilde, kurumsal binicilik (taksi) platformlarının sürücülerden aldığı % 25 ücret (komisyon), bazı sürücülerin Avrupa'da ve Amerika Birleşik Devletleri'nde kooperatif platformları yaratılmasına yol açtı. Diğerleri arasında Cotabo (Bologna, İtalya), ATX Coop Taksi (Austin, TX), Yeşil Taksi Kooperatifi (Denver, CO), Halkın Sürüşü (Grand Rapids, MI) ve Sarı Kabin Kooperatifi (San Francisco, CA) her biri işyeri sahiplerine kendi taksi uygulamalarını geliştirerek yaşamsal ücretin haysiyetini korumuşlardır.

 

MiData, İsviçre "sağlık veri kooperatifi", ortak kullanıcıların tıbbi kayıtlarını güvenli bir şekilde barındıracak bir veri alışverişi oluşturdu. Bu geleneksel sağlık verilerini FitBit cihazlarından ve kişisel genomik servislerden gelen veri akışlarıyla bütünleştirerek MiData, kar amacı gütmeyen özel veri brokerleri ile rekabet etmeyi ve nihayetinde kişisel verilerin kontrolünü ve parasallaşması ile onu üretenlere geri dönüşünü amaçlıyor.

 

Bazı açık kaynaklı projeler için özel bir geliştirme ekibine ödeme yapılması zor olduğu için Gratipay finansman platformu, bu gibi girişimlerin geliştiricileri için ücretsiz bir abonelik tabanlı himaye altyapısı sunmakta. Gratipay kredi aracı sağlamakta ve işlemlerini maliyetten düşürerek kullanıcıların aboneliklerinden yalnızca işlem ücretlerini almaktadır. Gratipay gibi araçlar platform kooperatifçiliği ekosisteminin özünde diğer projelerin çalışmalarını hızlandırmakta.

 

(İnternet kaynaklarından derleyen: H. P.)