Kastamonu Köy-Koop’un Araştırması:

 

Türkiye’de Tarımsal Kooperatiflerin Güncel Durumu ve Geleceği Nedir?

 

 

Köy-Koop Kastamonu Birlik Başkanı Erol Akar kitap için yazdığı sunuş yazısında sürdürülebilir kalkınmada kooperatiflerin rolü üzerinde durarak, araştırma sonuçlarının “kooperatif düşüncede derinlik” kavramının giderek önem kazanmasına katkıda bulunacağını ifade etmekte.

 

Kastamonu Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Birliği (Kastamonu Köy-Koop) “Türkiye’de Tarımsal Kooperatiflerin Güncel Durumu ve Geleceği Nedir?” başlıklı bir araştırma yaptırdı. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kurucu Dekanı Prof. Dr. Yaşar Aktaş’ın yaptığı araştırma, Köy-Koop hareketinin önderlerinden Mahmut Türkmenoğlu, Nedim Tarhan ve Erdoğan Kantürer’in anısına adanmış.

 

320 sayfalık bir kitap haline getirilen ve Temmuz 2016 tarihinde yayımlanan araştırmaya bir sunuş yazısı yazan Köy-Koop Kastamonu Birlik Başkanı Erol Akar, şu değerlendirmeyi yapmaktadır:

 

“Türkiye’ye özgü bir kooperatif modeli geliştirilememiştir. Son on yıl içerisinde kooperatifler kanununda defalarca değişiklikler yapılmış, hatta kooperatiflerin yerine ikame kuruluşlar oluşturulmaya çalışılmıştır. Ancak, bugün olduğu gibi yarın da üretim ve tüketim sürecinde kooperatifler, kalkınmada yerel aktörlerin en önemlisi durumunda olacak, yerel kalkınmadaki rolü ve sorumlulukları giderek artacak, özellikle “kooperatif düşüncede derinlik” kavramı giderek önem kazanacaktır. Birlik olarak 1995 yılından bu tarafa, üretici örgütlenmesindeki mevcut olumsuzluklar ve üretici adına oluşan zafiyetlere rağmen önemli çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Ancak, geldiğimiz noktanın ön yargılardan uzak, bilimsel ve objektif değerlendirilmesinin yapılmasının önemli olduğu düşüncesiyle böyle bir araştırma yapılmasına karar verilmiştir. Bu çalışma sonunda üniversitelerde ders kitabı olarak dahi okutulabilecek önemli bir eser çıktığı kanaatindeyiz”.

 

Onbir bölümden oluşan kitaba Prof. Aktaş “okunmayacağını bilmeme karşın…” sözleri ile başlayan önsözünde araştırmaya duyulan gereksinme, araştırmanın yöntemi ve katkıda bulunanlar ile içeriği hakkında kısa bilgi vermektedir. Yabancı ülke ve uluslararası kuruluşların adlarını neden küçük harflerle yazdığını (?) da yazar açıklamaya çalışmakta.

 

Kitabın birinci bölümünde araştırmanın amaç ve kapsamı, araştırma soruları ve araştırmanın varsayımları üzerinde durulmaktadır.  İkinci bölümde bu alanda daha önce bazı ülkelerde ve Türkiye’de yapılan araştırmaların bir dökümüne yer verilmiştir. Üçüncü bölümde gereçler ve yöntemler açıklamış ve araştırmanın yürütülmesi sırasında ortaya çıkan sorunlar açıklanmıştır.

 

Kitabın dördüncü bölümü, bir bakıma araştırmanın yenidünya düzeni açısından ne anlama geldiğini açıklamaktadır. Küreselleşmenin ne olduğu, sonuçları, Dünya Ticaret Örgütü (baş harfleri küçük yazılmış) tarım anlaşmasının Türk tarımına yansıması,… gibi konuları eleştirel bir açıdan incelemektedir.

 

Beşinci bölüm, araştırma alanını, yani Kastamonu ilinin coğrafik, iklimsel özellikleri ve tarımsal yapısını, toplumsal genel özelliklerini açıklamaktadır. Altıncı bölüm kooperatifçilik ve tarihçesini anlatmakta.

 

Kitabın en önemli bölümlerinin yedinci ve sekizinci bölümler olduğunu söylemek mümkün. Yedinci bölümde Kastamonu Birliğin doğuşu, gelişimi, örgütsel yapısı ve çalışa yöntemi anlatılmaktadır. Sekizinci bölümde ise kooperatif ortaklarının Kastamonu Birliği nasıl değerlendirdikleri üzerinde durulmaktadır.  Buradan, Dokuzuncu bölüm yerine, Onuncu Bölüme geçmek gerektiği söylenebilir, zira onuncu bölüm, Kastamonu Birliğin varolan çalışma konuları kapsamında potansiyeli ve geleceğe yönelik perspektifleri üzerinde durulmaktadır. Sekizinci ve Onuncu bölümler arasında bulunan Dokuzuncu bölüm, Türkiye’de Tarımsal Örgütlenme Sorunları ve Çözüm Önerilerini vermektedir.

 

Kitabın Onbirinci Bölümü araştırmadan çıkarılacak sonuçlar ve önerilere ayrılmış. Öneriler, örgüt çevresi ve çalışmalarına ilişkin, örgüt dışı çevreye ilişkin, hükümetlere ve bürokrasiye ilişkin ve nihayet, araştırma kurumları ve bilim insanları için çözüm önerileri olarak gruplandırılmış bulunmakta.

 

Kastamonu Birliğin sahada yapılan anket çalışması sırasında ortaklarına yöneltilen sorular ve alınan yanıtlar ve bu yanıtların irdelenmesinden çok önemli sonuçlar çıkmaktadır. Denilebilir ki, saha araştırması bu araştırmanın en önemli ve en yararlı bölümünü oluşturmaktadır. Buradan hareketle, Türkiye’de tarımsal kooperatiflerin geleceğine ilişkin bazı değerlendirmelerin yapılması yarar sağlayacaktır. Zira, Kastamonu Birlik, bu araştırma sonuçlarının da ortaya koyduğu gibi, çok başarılı bir modeldir. Bu nedenle, tarımsal kooperatiflerin geleceğine ilişkin düzenlemelerde Kastamonu Birlik yanısıra başka başarılı kooperatif uygulamalarının da dikkate alınması gerektiği düşünülmelidir.

 

Bu yararlı araştırmayı gerçekleştiren Prof. Dr. Yaşar Aktaş’ı, buna destek veren ve çok önemli katkılarda bulunduğu anlaşılan Kastamonu Birlik Başkanı Erol Akar’ı ve araştırmaya saha çalışmalarında katılanları Türkiye Koop olarak kutluyoruz.

 

Kitabı isteme adresi:

Köy-Koop Kastamonu Birliği

Cumhuriyet Caddesi Müze Yanı Ender Ap. B Blok No: 1 Kastamonu

Tel: 0366 212 08 67; Fax: 0366 212 20 08

www.kastamonukoykoop.net

kastamonukoykoop@hotmail.com