Türkiye Milli Kooperatifler Birliği
Tarihçesi
 

Türkiye Milli Kooperatifler Birliği (TÜRKİYE KOOP), ulusal birlik örgütlenmesine olanak sağlayan 1163 sayılı Kooperatifler Yasası'nın yürürlüğe girmesinden ancak 22 yıl sonra 30 Aralık 1991 tarihinde kurulabilmiştir. Kent Kooperatifleri Merkez Birliği'nin, kuruluşunun ikinci yıldönümünde, 17-18 Mart 1990 günlerinde Ankara'da düzenlediği I. Kooperatifçilik Kurultayı, Türk kooperatifçiliğinin üst örgütlenmesinin tamamlanması açısından bir dönüm noktası olmuştur.

Çeşitli kesimlerden kooperatif birliklerinin 380 temsilcisinin yanı sıra bilim insanları ile politikacıların katıldığı ve Türkiye'deki bütün kooperatiflerin üretimlerinin, sorunlarının, kavgalarının eritileceği ve birleştirileceği ulusal bir potanın oluşması coşkusunun egemen olduğu Kurultay'da, ulusal birliğin kurulması kararı, oybirliği ve ayakta alkışlarla alınmış; bu karar, Kurultay Sonuç Bildirgesi'ne de geçirilmiştir.

Bu kararla birlikte, kuruluş çalışmalarının yürütülmesi amacıyla, Türk Kooperatifçilik Kurumu'nun kurucusu ve eski başkanlarından Nusret Uzgören'in onursal başkanlığında, Kent Kooperatifleri Merkez Birliği'nin öncülüğünde bir kurul oluşturulmuştur. Bundan yaklaşık 8 ay sonra, Dünya Kooperatifçilik Günü olan 21 Aralık 1990'da, Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği'nde bir araya gelen 7 kurucu birlik temsilcileri hazırladıkları Anasözleşme'yi törenle imzalayıp gerekli yasal işlemleri tamamladıktan sonra Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'na başvuruda bulunmuşlardır.

Böylece, Dünya Kooperatifçiliğinin 146. kuruluş yıldönümünde, Türk Kooperatifçiliği büyük bir atılım yaparak, en üst örgütünü oluşturmuştur. İlk Genel Başkanlığa Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Başkanı Kasım Önadım getirilmiştir. Ne var ki, Bakanlığa yapılan başvurunun ardından, işbaşında bulunan hükümet konuyu uzun süre sürüncemede bırakmıştır. Ancak 1991 seçimlerinden sonra kurulan hükümet 30 Aralık 1991 gününde Anasözleşmeyi onaylayarak gereken resmi duyuruyu yapmıştır.